Bir veya daha fazla dişinizi kaybettiyseniz, bu durumun ağız sağlığınızı, estetiğinizi ve konuşmanızı ne kadar önemli ölçüde etkilediğini bilirsiniz. Protezler size kaybettiklerinizi iade eder. Diş hekimliğinde protezler, kaybolan dişlerin ve dokuların, çiğneme fonksiyonlarını, konuşmaya katkılarını ve estetiğini iade ederken mevcut dokuların da sağlığının korunmasına yardımcı olmak üzere yapılan apareylerdir. Protezleri sabit ve hareketli protezler olarak iki ayrı sınıfta değerlendirebiliriz.
Sabit protezler kuron ve köprü olarak ayrılırken, bunlar da yapımlarında kullanılan malzemeye göre full metal, metal destekli porselen veya full porselen olarak isimlendirilebilirler. Hareketli protezler ise farklı özelliklerine göre farklı şekillerde isimlendirilebilirler.
- Tam protezler
- Bölümlü protezler
- İmmediat (geçici) protezler
- Overdentures (diş veya implantüstü) protezler
Kuron ve köprü nedir?
Kuron: Çürük kırık veya başka bir nedenle aşırı madde kaybı olan dişlerin küçültülüp kaplanması işlemidir.
Köprü: Bir veya birden fazla diş eksikliğinde, komşu dişlerin küçültülüp, bunlara gelen özel kaplamalardan destek alınılarak ara boşlukların doldurulması işlemidır.
Herhangi bir nedenle diş kaybı meydana geldiğinde komşu dişlerde bu boşluğa doğru hareket başlar. Bunun sonucunda yandaki dişlerde dişeti problemleri, bu boşluğa devrilmeye bağlı kemik kayıpları, estetikte bozulma ve çiğneme kuvvetlerinde değişiklikler meydana gelir. Eğer uzun süre bu boşluk implant yada köprü ile restore edilmezse bu komşu dişlerde de kayıplar olabilir.
Total ve parsiyel protez nedir?
Total, tam protezler: Eğer kişi ağzındaki tüm dişleri kaybetmişse total-tam- protezlerin yapılması gerekmektedir.
Son yıllarda total protezler artık dişsiz ağızlar tek şansı olmaktan çıktı. Çene kemiğine yerleştirilen implantlar ve bunlardan destek alınarak hazırlanan protezler artık hastalara kendi dişleriyle çiğniyormuş hissi vermekte ve bu sebeple sıklıkla tercih edilmektedir.
Parsiyel, bölümlü protezler: Kısmi diş eksikliğinde özel akrilik ve metallerin kombinasyonu ile yapılan kroşe (kanca) adı verilen metal parçaları ile dişe tutunmayı sağlayan protez çeşididir.
Hassas bağlantılı protezler
Kısmi diş eksikliğinde kullanılan diğer bir protez çeşididir. Protezin tutuculuğu parsiyel protezdeki gibi kroşelerle değil hassas bağlantı denilen dişi ve erkek parçalarla sağlanır. Bu protezler estetik, tutuculuk ve sağlık açısından klasik parsiyel protezlerden çok daha üstündür.
Güçlendirilmiş tam seramik kuronlar
Doğal dişler ışığı geçirir. Bunun sonucu olarak da dişte derinlik ve canlılık ortaya çıkar. Metal desteksiz porselen kuronların (tam seramik) ışık geçirme özelliklerinden dolayı, derinlik ve canlılıkları daha fazladır böylece doğal dişe en yakın sonuçlar elde edilir.
Metal Desteksiz Tam Seramik Kuronlar ve Köprüler
Aşırı madde kaybına uğramış dişlerin restorasyonu için yaptığımız kuron veya köprü protezlerini normalde altyapılarını metal olarak imal eder ve üstteki porselenin kırılmamasını sağlarız.
Günümüzde artık metal kullanmadan güçlendirilmiş porselenden üretilen altyapılar metalin yerini tutmaktadır ve biz istisnai durumlar dışında metal alt yapıyı sağlık ve estetik açısından artık seçeneklerimiz arasında daha zor bulundurmaktayız.
Doğal dişler ışığı geçirir. Bunun sonucu olarak da dişte derinlik ve canlılık ortaya çıkar. Metal desteksiz porselen kuronların (tam seramik) ışık geçirme özelliklerinden dolayı, derinlik ve canlılıkları daha fazladır böylece doğal dişe en yakın sonuçlar elde edilir.
Avantajları:
- Tam seramikler ışığı geçirdiklerinden doğal diş yapısına çok benzer bir estetik oluştururken, çok iyi yapılmış bile olsa metal porselenlerde bir donukluk ve yapaylık vardır. Bu nedenle özellikle ön dişlerde tam seramikler tercih edilmelidir.
- Metal destekli porselenler bazı ışıklarda (disko, fotoğraf makinası flaşı vb) ağızda yokmuş gibi koyu renk bir boşluk görüntüsü verirler. Tam seramikler ise doğal diş gibi tepki verir ve her türlü ışığı geçirirler.
- Metal destekli porselenler mekanik olarak dişe yapıştırılırlar. Tam seramikler ise mekanik ve kimyasal olarak dişe yapıştırılırlar (Adeziv Simantasyon). Bu yüzden metal desteklilere göre tutuculukları çok daha yüksektir. Daha zor düşerler.
- Alt yapısında metal olmadığı için kuron – diş eti hizasında koyu renk(Mor Renkli) bir çizgi olmaz. Daha estetik bir görüntü sağlanır.
- Diş eti çekildiğinde, full porselenler estetik görünümlerini korurlarken, metal porselenler diş ile birleştikleri bölgede kötü bir görüntü oluştururlar.
- Alt yapıda kullanılan bazı metallere karşı (nikel vb.) oluşabilecek allerji riski tam seramiklerde yoktur.